Konsekwencją prowadzenia egzekucji jest zajęcie przez komornika własności dłużnika celem zaspokojenia wierzyciela. Co może zająć komornik? Czy komornik może zająć wszystko, czy jest w jakiś sposób ograniczony?
Komornik w ramach prowadzonej egzekucji ma prawo prowadzić ją:
– z ruchomości
– z wynagrodzenia za pracę
– z rachunków bankowych
– z innych wierzytelności
– z innych praw majątkowych
– z nieruchomości
– ze statków morskich
Nie oznacza to, że każdy przedmiot lub prawo spełniające definicję któregoś z powyższych może zostać przez niego zajęte. Prawo przewiduje cały szereg wyjątków. Możemy je dla uproszczenia pogrupować na kilka kategorii:
Co może zająć komornik?- Przedmioty osobiste i o niskiej wartości
Zaliczymy tutaj przedmioty użytku domowego, pościel, bieliznę i ubrania codzienne (drogi garnitur może już egzekucji podlegać!), papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych, oraz inne przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową – na przykład droga, elektryczna szczoteczka do zębów. Jej sprzedaż przyniosłaby nieproporcjonalnie niski wpływ wobec wysokiej wartości użytkowej dla dłużnika – o ile w ogóle ktoś zdecydowałby się na wzięcie udziału w licytacji używanej szczoteczki.
Co może zająć komornik? – Przedmioty niezbędne w życiu codziennym
Wyłączeniu spod egzekucji podlegają zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca, a także różnego rodzaju przedmioty niezbędne do nauki dłużnika oraz osób pozostających na jego utrzymaniu. Ma to znaczenie na przykład w przypadku drogich, specjalistycznych podręczników.
Komornik nie może zająć też przedmiotów niezbędnych ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny. Będą to na przykład specjalne windy do kąpieli, elektryczne wózki i inne przedmioty, które choć mogą osiągnąć wysoką cenę, to są niezbędne z punktu widzenia niepełnosprawnego dłużnika lub niepełnosprawnego członka jego rodziny.
Dla osób żyjących poza miastem istotne znaczenie może mieć konieczność pozostawienia dłużnikowi jednej krowy lub dwóch kóz albo trzech owiec potrzebnych do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów.
Co może zająć komornik? – Przedmioty związane z pracą zarobkową
Należy pamiętać, że podstawowym celem egzekucji jest zaspokojenie wierzyciela, czyli po prostu ściągnięcie z dłużnika takiej sumy pieniężnej lub zajęcie takich przedmiotów, by uregulować jego dług. Dlatego by umożliwić dłużnikowi dalszą pracę zarobkową spod egzekucji wyłączone są także:
– ubrania niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
– narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika;
– surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia;
By przedmiot podlegał wyłączeniu na tej podstawie muszą być spełnione łącznie dwie przesłanki: muszą być niezbędne do prowadzenia pracy, a praca musi mieć charakter zarobkowy. Dlatego konieczne będzie zbadanie przez komornika jaki zawód dłużnik faktycznie wykonuje, bo tylko takie przedmioty polegają zwolnieniu. Dłużnik nie może próbować wyłączyć spod egzekucji przedmiotów służących do napraw w domu lub wykorzystywanych hobbystycznie. Będą to więc wszelkiego rodzaju ubrania robocze, kombinezony, wiertarki, spawarki, farby – o ile dłużnik wykorzystuje te przedmioty w celach zarobkowych. Z uwagi na szerokie zastosowanie różnych przedmiotów w wielu zawodach ustawodawca nie wymienił żadnych konkretnych narzędzi, pozostawiając to za każdym razem do indywidualnego rozpoznania. Zdarza się na przykład, że sąd wyłącza spod egzekucji komputer, jeśli służy on zarobkowemu pisaniu artykułów (por. Sąd Okręgowy w Toruniu, Sygn. akt VIII Cz 445/13).
Nie dotyczy to pojazdów mechanicznych – te mogą być zajęte, nawet jeśli są niezbędne do pracy.
Pieniądze
Komornik ma prawo zająć oszczędności dłużnika, także trzymane w gotówce. Musi jednak pozostawić mu do dyspozycji pewną kwotę pieniędzy. W przypadku dłużników zatrudnionych w regularnej, stałej pracy – musi zostawić kwotę odpowiadającą niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty. Będzie to z reguły odpowiednio kwota netto minimalnego wynagrodzenia, a u nieotrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie. W przypadku zajęcia konta bankowego kwotą wolną od zajęcia będzie 75% minimalnego wynagrodzenia. Wszystko, co ponad tę kwotę, może zostać zajęte.
Na postanowienie komornika w przedmiocie wyłączenia spod egzekucji bądź odmowy wyłączenia stronom przysługuje skarga na czynności komornika.
Podstawowym celem takiej regulacji jest umożliwienie egzystencji dłużnika i jego rodziny na minimalnym poziomie. Egzekucja nie ma na celu ukarania dłużnika, a jedynie przymusowe wykonanie zobowiązania. Bezcelowe i sprzeczne z zasadami współżycia społecznego byłoby więc stwarzanie dłużnikowi dodatkowych dolegliwości w postaci zmuszenia go do życia poniżej minimum egzystencji.
Dodaj Komentarz