W polskim ustawodawstwie wielokrotnie przewijają się regulacje pozwalające małżonkom na wspólne podejmowanie formalnych decyzji i sporządzanie oświadczeń. Tak jest chociażby na gruncie prawa podatkowego, które daje małżonkom możliwość wspólnego rozliczenia podatkowego(PIT). Nic więc dziwnego, że coraz częściej pojawiają się pytania o wspólny testament małżonków. Czy sporządzenie jednego testamentu przez małżonków jest dopuszczalne? O tym dowiesz się z dzisiejszego wpisu!
Ograniczona swoboda testowania
Główną zasadą polskiego prawa spadkowego pozostaje wolność testowania. Oznacza to, że każdy z nas ma możliwość swobodnego decydowania o swoim majątku na wypadek śmierci. Co więcej, dokonując rozrządzeń testamentowych, pozostając w związku małżeńskim, możemy decydować także o losach przypadającej nam części małżeńskiego majątku wspólnego.
Jednakże,jak to już z regułami bywa – mają one swoje wyjątki. Wyjątkiem od swobody testowania jest na przykład dobrze już nam znana instytucja zachowku.
Chcesz wiedzieć więcej na temat zachowku? Dowiesz się tego z naszych pozostałych wpisów dostępnych w kategorii „Zachowek”.
Kolejne ograniczenie wolności testowania stanowi art. 942 k.c., zgodnie z którym testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy. Potocznie regulację tę określa się mianem zakazu testamentów wspólnych. Naruszenie zakazu na gruncie prawa spadkowego skutkuje bezwzględną nieważnością testamentu własnoręcznego i w formie aktu notarialnego sporządzonego przez dwie osoby. Konsekwencją uznania testamentu za nieważny, w przypadku gdy spadkodawca nie powołał innego ważnego testamentu, jest dojście do dziedziczenia spadkobierców ustawowych.
Więcej o formach i rodzajach testamentów dowiesz się tutaj.
Zakaz testamentów wspólnych a testament małżonków
Regulacja wprowadzająca zakaz testamentów wspólnych nie przewiduje żadnych wyjątków.Oznacza to, że małżonkowie nie są w tej materii szczególnie uprzywilejowani i nie mogą sporządzić wspólnego testamentu.Nie ma przy tym znaczenia, jaki ustrój majątkowy panuje między małżonkami –spadkodawcami. Zarówno małżonkowie mający całkowitą rozdzielność majątkową, jaki pozostający we wspólności majątkowej – traktowani są w świetle prawa w ten sam sposób, wykluczając możliwość sporządzenia wspólnego testamentu.
Wspólny testament małżonków, o ile zostanie sporządzony, nie będzie wywierał skutków prawnych. Jest on bowiem nieważny z mocy samego prawa, a krąg spadkobierców zostanie wyznaczony automatycznie wedle reguł dziedziczenia ustawowego (zob.też „Kto jest spadkobiercą czyli kolejność dziedziczenia”).
Wspólny testament małżonków a testamenty wzajemne…W języku potocznym wspólny testament małżonków mylony jest często z testamentem wzajemnym. Ten ostatni jest dopuszczalną formą rozrządzenia na wypadek śmierci przez spadkodawców, choć nie został wyrażony wprost w przepisach. Przyjmuje się, że dwie osoby, np. małżonkowie, mogą sporządzić dwa osobne testamenty (własnoręczne lub w formie aktu notarialnego),w których wzajemnie powołają się do dziedziczenia po sobie całego majątku. Na przykład:
Anna Nowak sporządzi testament,w którym do całości spadku powoła swojego męża, Jana Nowaka. Jan zaś sporządzi testament, w którym do całości spadku powoła Annę.
Dodaj Komentarz