Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, który stanowi tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Musi się nim legitymować wierzyciel występując z egzekucją przeciwko dłużnikowi. W przypadku dochodzenia wierzytelności ze spadku, sytuacja może się nam nieco skomplikować. W dzisiejszym artykule postaram się przybliżyć ci tę problematykę.
Pierwszym punktem naszej refleksji powinna stać się kwestia odpowiedzialności spadkobiercy za długi zmarłego (zob. też: „Odpowiedzialność za długi zmarłego”). Wierzyciel nie może bowiem uzyskać tytułu wykonawczego przeciwko spadkobiercy, który spadek odrzucił. Podobnie nie uzyska on w pełni zaspokojenia od spadkobiercy, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza lub na skutek braku złożenia przezeń oświadczenia woli w tym zakresie, spadek został przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza z mocy prawa.
Po drugie, powinniśmy rozróżnić dwie zasadnicze sytuacje, które będą odmiennie kształtowały obowiązki wierzyciela, dążącego do egzekucji, gdy:
- Tytuł egzekucyjny nie został wydany za życia spadkodawcy,
- Tytuł egzekucyjny został wydany za życia spadkodawcy.
Zacznijmy od pierwszej sytuacji. Gdy tytuł egzekucyjny nie został wydany za życia spadkodawcy, niezbędnym jest – aż do działu spadku – uzyskanie tytułu egzekucyjnego przeciwko wszystkim spadkobiercom (art. 779 § 1 k.p.c.). Wiąże się to z wytoczeniem powództwa przez wierzyciela o zapłatę długu spadkowego przeciwko dziedzicom. Przypomnę, iż nabycie spadku przez spadkobierców następuje w momencie śmierci spadkodawcy. Jednakże nie jest to nabycie definitywne. Spadkobierca w ciągu 6 miesięcy od powzięcia wiadomości o tytule swego powołania może złożyć oświadczenie o jego przyjęciu lub odrzuceniu. W razie, gdy mamy kilku spadkobierców, z których część jeszcze nie zdecydowała o swoim prawie, a wierzyciel już wystąpi o nadanie tytułu egzekucyjnego przeciwko spadkobiercom, ci mogą żądać zawieszenia postępowania do czasu złożenia oświadczenia woli w przedmiocie spadku, a wniosek ten musi być uwzględniony przez sąd w trybie art. 176 k.p.c.
W przypadku egzekucji, gdy tytuł egzekucyjny był wydany za życia spadkodawcy, przejście obowiązków związanych z zadłużeniem następuje poprzez nadanie klauzuli wykonalności na spadkobierców. Oznacza to, iż wierzyciel nie musi wszczynać nowego postępowania o zapłatę długu będącego przedmiotem spadku. Istnienie długu oraz obowiązek zapłaty został już prawomocnie stwierdzony, a uzupełnienia wymaga jedynie określenie następców prawnych spadkodawcy, na których przeszedł określony orzeczeniem obowiązek. Przejście to powinno być wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym, w praktyce będzie to najczęściej prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. Warto podkreślić, iż za przejście uprawnień lub obowiązków uważa się również zmiany w prawie rozporządzania mieniem wywołane ustanowieniem zarządcy masy majątkowej, kuratora spadku lub wykonawcy testamentu. Oznacza to, iż w przypadku ich ustanowienia wierzyciel musi uzyskać przeciwko nim tytuł wykonawczy w postaci nadania klauzuli wykonalności.
Nadanie klauzuli wykonalności przeciwko osobie innej niż wskazana w tytule egzekucyjnym na którą przeszedł obowiązek po powstaniu tytułu lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu wiąże się z obowiązkiem uiszczenia opłaty sądowej w stałej wysokości 50 zł (art. 71 pkt 3 k.s.c.u.).
Dodaj Komentarz