Zobowiązania

Reklama i cennik a oferta zawarcia umowy – czym się różnią?

reklama i cennik a oferta zawarcia umowy
5/5 - (3 votes)

Pojęcie oferty jest w prawie cywilnym wyraźnie zdefiniowane. Oznacza ona oświadczenie woli określające istotne postanowienia tej umowy, złożone drugiej stronie. Jest to jedna z form zawarcia umowy, obok przetargu i negocjacji. Dlaczego reklama i cennik a oferta zawarcia umowy się różnią? Mylnie przyjmuje się, iż reklama, czy cennik stanowią ofertę zawarcia umowy. Przepis art. 71 k.c. wyraźnie wskazuje, że:

  • Ogłoszenia,
  • Reklamy,
  • Cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób.

Poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do zawarcia umowy.

Czym się to różni?

Różnicę między nimi wyraźnie zaakcentował Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 września 2009 r. I FSK 1381/08. Zgodnie z nim:

„Nie należy wyprowadzać wniosku, iż występujący w każdej reklamie element informacyjny przesądza, że może zostać ona automatycznie uznana w związku z jego występowaniem za ofertę w rozumieniu art. 66 § 1 k.c. Oferta wyrażać musi wyraźną wolę zawarcia kontraktu, reklama zaś z kolei odznaczać się musi wartościowaniem w postaci zachwalania czy też zachęty do nabycia określonych produktów (skorzystania z usług) reklamodawcy. Relacje między ofertą a reklamą, biorąc pod uwagę czynnik informacyjny, o którym mowa w art. 71 k.c., można określić w taki sposób, iż pojęcia oferty i reklamy obejmują dwa różniące się znaczeniowo, choć wykazujące punkty styczne zbiory określeń. Jednoznacznie jednak wynika z powyższego, że w przypadku wątpliwości interpretacyjnych, jeżeli stanowią one szczególny rodzaj informacji, powinny być traktowane nie jako oferty, ale jako zaproszenie do zawarcia umowy”.

Czym cechuje się oferta?

Oferta posiada pewne cechy konstytutywne, które odróżniają ją od reklam i cenników, których za ofertę nie powinno się poczytywać. Przede wszystkim oferta musi określać istotne postanowienia umowy. Cechuje ją także pewnego rodzaju stanowczość w propozycji zawarcia umowy. Mówiąc o ofercie spotykamy się także ze specyficznymi stronami zawieranej umowy. Po stronie składającej ofertę znajduje się oferent, zaś po stronie przyjmującej ją – oblat.

Jak zachować się przy otrzymaniu oferty?

Od momentu złożenia oferty oblat może się zachować w dwojaki sposób – może ją przyjąć lub odrzucić. W przypadku oferty, o jej przyjęciu lub odrzuceniu duże znaczenie ma czas. Zgodnie z treścią przepisu art. 66 § 2 k.c. jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie. Oferta złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia. W ślad za duchem czasu i postępem technologicznym, ofertę można złożyć także w postaci elektronicznej. Warunkiem związania nią oferenta jest moment niezwłocznego potwierdzenia jej otrzymania przez oblata.

Co odróżnia ofertę w rozumieniu przepisu art. 66 k.c. od reklam i cenników? Przede wszystkim są to wcześniej wspomniane istotne postanowienia umowy. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 października 2014 r. I CSK 651/13 postanowił: „Zawiadomienie o możliwości wykupu mieszkania komunalnego można uznać za ofertę, tylko jeśli jednoznacznie określa wszystkie warunki: cenę za mkw., zasady spłaty należności, wysokość bonifikaty dla danego lokalu, opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu itp.”. Jest to przykładowe wyliczenie. Jednak na jego podstawie można wywnioskować, iż istotne postanowienia mogą mieć wpływ na naszą decyzję o przyjęciu oferty. Z tego powodu powinny być w jej treści zawarte. Niedookreślenie ich, wiedząc, jakie są skutki przyjęcia oferty byłoby krzywdzące dla oblata.

Czemu stanowczość jest istotna?

Odnośnie stanowczości w przyjęciu oferty na ten temat wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 31 maja 2012 r. I ACa 164/12:

„Oświadczenie woli zawarcia umowy może być uważane za ofertę tylko wtedy, gdy ma charakter stanowczej propozycji, to znaczy sformułowanej w taki sposób, że do zawarcia umowy wystarcza „tak” oblata, a stroną której proponuje się zawarcie umowy jest konkretny adresat, określony krąg osób albo ogół, tj. osoby niezidentyfikowane (oferta publiczna)”.

Oświadczenie woli niecechujące się stanowczością i istotnymi postanowieniami należy uznawać jedynie za zaproszenie do zawarcia umowy. Przykładami takich zaproszeń są właśnie reklama, czy cennik, które nie stanowią oferty i nie są dla strony składającej wiążące.

spec. ds. prawnych Ewa Kędzierska

Dodaj Komentarz

Zostaw komentarz