Pozornie prosta i oczywista sprawa – umowa darowizny – jest jedną z powszechniej stosowanych i znanych umów. Tak jak umowa kupna-sprzedaży, towarzyszy nam na tyle często w drobnych sytuacjach życia codziennego, że nie przywiązujemy do niej szczególnej wagi.
Stąd zaskoczeniem może być, że ustawodawca przewidział dla niej co do zasady formę pisemną. Tak – gdy dajemy komuś pięć złotych, teoretycznie powinniśmy spisać umowę. Oczywiście byłoby to niewygodne i niepraktyczne, stąd istnieje wyjątek. Jeżeli umowa została już wykonana, bez uprzedniego spisania – jest ważna. Od tego wyjątku również jest jednak wyjątek. Nie można w taki sposób darować przykładowo samochodu ani nieruchomości. Wynika to z faktu, że do obrotu prawnego tymi dobrami przewidziane są specjalne formy zawarcia umów. W związku z tym umowa darowizny samochodu musi być sporządzona w formie pisemnej, ale już nieruchomości – w formie aktu notarialnego.
Skutki niedopełnienia umowy
Kolejną kwestią, oprócz formy, są też skutki niedopełnienia umowy darowizny. Z pewnością wiele osób nie wie, że niedoszły darczyńca ma prawo domagać się nawet odsetek za opóźnienie, na podstawie ważnej umowy darowizny. Dodatkowo jeżeli darowana rzecz ma wady, obdarowany może rościć o jej naprawienie. Warunki są dwa – darczyńca o wadzie rzeczy musiał wiedzieć, a obdarowany nie mógł się o niej z łatwością dowiedzieć.
Kodeks cywilny przewiduje dla umowy darowizny również instytucję polecenia. Chodzi o sytuację, gdy osoba obdarowana zobowiązuje się do wykonania określonej czynności. Domagać się tego może zarówno darczyńca jak i jego spadkobiercy (w przypadku śmierci), a gdy polecenie miało być dokonane w interesie społecznym – również organy państwowe.
Kontrowersyjną i budzącą różne problemy natury technicznej kwestia jest podatek od darowizn. Zasadniczo ma on trzy swoiste „progi” podatkowe, w zależności od grupy do jakiej należy obdarowany i darczyńca. Warto pokrótce je opisać, dla niezaznajomionych z tematem.
Podatek od spadków i darowizn – grupy:
I grupa jest niejednorodna, chociaż obowiązuje w niej teoretycznie jeden próg podatkowy. Suma darowizn przez pięć lat, między dwoma konkretnymi osobami, nie może przekroczyć 9.637 zł. Powyżej tej kwoty trzeba odprowadzić podatek – z pewnym wyjątkiem. Do grupy I zaliczają się małżonka, zstępnych (synów, córki, wnuki, prawnuki itd.) wstępnych (matka, ojciec, dziadkowie, pradziadkowie itd.), rodzeństwo, pasierbowie, ojczym, macocha, teściowie, zięć i synowa. Po przekroczeniu wspomnianej kwoty wszyscy muszą zgłosić do Urzędu Skarbowego taką darowiznę. Natomiast jedynie powinowaci – teściowie, zięć i synowa – w przypadku darowizn między sobą ten podatek zapłacą. Reszta będzie od tego przykrego obowiązku zwolniona.
Warto przy tym zaznaczyć, że do sumy darowizn zalicza się również spadki. Wynika to z faktu, że, spadki i darowizny obejmuje wspólny podatek.
II Grupa
Do grupy II należą: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków i małżonkowie innych wstępnych. Tutaj kwota wolna od podatku jest już nieco niższa i wynosi 7.276 zł.
Do grupy trzeciej zaś należą wszystkie pozostałe osoby. Próg kwoty wolnej od podatku jest najniższy i wynosi zaledwie 4.902 zł. Dość znany jest tutaj przykład pierścionka zaręczynowego pewnych polskich celebrytów, który przekroczył tę cenę. Urząd Skarbowy wystosował pismo, domagając się uregulowania podatku od darowizn. No cóż, przed ślubem faktycznie owa para należała względem siebie do III grupy podatkowej… Podsumowując umowa darowizny jest raczej prosta. Zawiera niewiele elementów, można skonstruować ją w zaledwie kilku punktach. Lepiej jednak znać jej konsekwencje (w tym podatkowe) by uniknąć negatywnych konsekwencji w przyszłości.
Dodaj Komentarz