Prawo Bankowe Umowy Zobowiązania

Kredyt a pożyczka – czym się różnią?

Kredyt a pożyczka – czym się różnią
5/5 - (3 votes)

Po dłuższym czasie obcowania z tematyką prawa bankowego można zacząć zastanawiać się, czy kredyt i pożyczka oznacza to samo. W mowie potocznej używa się tych pojęć zamiennie, należy mieć jednak na uwadze, że oznaczają one zupełnie coś innego. W dzisiejszym wpisie dowiesz się jakie są różnice między kredytem a pożyczką.

Pożyczka

Umowa pożyczki może nam jawić się jako „lżejsza” forma kredytu. Jest to dość trafne skojarzenie, gdyż rygor jej dotyczący jest słabszy, niż w przypadku kredytu. Co do zasady, pożyczka polega na tym, że przenosimy na własność drugiej strony określoną ilość pieniędzy lub rzeczy. Druga strona ma zaś obowiązek zwrócić nam tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i w tej samej jakości.

Co to oznacza? Jeśli ktoś pożyczy nam tysiąc złotych, my jesteśmy zobowiązani zwrócić tysiąc złotych– nie mniej i nie więcej. Enigmatycznie mogą brzmieć „rzeczy oznaczone tylko co do gatunku”. Przykładem takich rzeczy może być piasek. Pożyczamy komuś wiadro piasku. Jeśli ten ktoś zwróci nam wiadro innego piasku, ale piasku tej samej jakości, zwróci nam pożyczkę. Jeśli jednak w zamian za wiadro piasku zwróci nam pół wiadra piasku, albo wiadro kamieni, nie wypełni swojego obowiązku. Czy przedmiotem pożyczki może być nasz samochód oznaczony określonym numerem rejestracyjnym? Niestety nie, ponieważ nosi on cechy indywidualizujące go, więc zalicza się do kręgu „rzeczy oznaczonych co do tożsamości”. Rzeczy oznaczone co do gatunku łatwo jest zastąpić.

Forma pożyczki

Wiemy już, co może być przedmiotem pożyczki. Ale czy wiemy, w jakiej formie musi zostać ona zawarta? Pożyczkę możemy zawrzeć zarówno na piśmie, jak i w formie ustnej. Więcej na temat pożyczki w formie ustnej pisałam w artykule „Ustna umowa pożyczki. Czy jest ważna?”. Niemniej, warto wiedzieć, że ważność tej umowy nie zależy od  żadnej szczególnej formy. Jeśli wartość pożyczki przekracza tysiąc złotych należy zachować formę dokumentową. Istotą tej formy jest złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Oznacza to, że ustna umowa pożyczki jest prawnie dopuszczalna. Niedochowanie formy dokumentowej, nawet przy pożyczce powyżej tysiąca złotych, nie skutkuje jej nieważnością.

Co ważne, pożyczki może udzielić nam każdy. Nie jest konieczne, aby była to instytucja bankowa, pożyczkodawcą może być nawet nasz sąsiad. Nie jest też istotny cel, na jaki chcemy wziąć pożyczkę. No i co najważniejsze – pożyczka może zostać udzielona za darmo. Oznacza to, że nie ma obowiązku odpłatności, czyli płacenia odsetek, czy prowizji, jak w przypadku kredytu. Niemniej, jeśli podpisując umowę pożyczki zobowiążemy się do uiszczenia odsetek, będziemy musieli je zapłacić.

Czym jeszcze charakteryzuje się pożyczka? Niewielu z nas może zdawać sobie sprawę z tego, że pożyczkodawca może pożyczyć jedynie to, co sam posiada na własność. Oznacza to, że jeśli zaciągamy w firmie pożyczkowej chwilówkę, kwota pieniędzy nam przekazana jest własnością tej firmy. Jest to odmienne założenie, niż w przypadku kredytu, który udzielany jest z pieniędzy klientów banku, co skutkuje wyższymi wymogami zabezpieczenia jego spłaty.

Kredyt

Zatem co kryje się pod pojęciem kredytu? Zawierając umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać nam do dyspozycji na oznaczony czas kwotę środków pieniężnych (pochodzących z lokat innych klientów) z przeznaczeniem na ustalony cel. My zaś, jako kredytobiorcy zobowiązujemy się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, a także do zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz do zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Kredytu może udzielić tylko upoważniony do tego podmiot – bank. Przedmiotem kredytu zaś nie może być rzecz, nawet oznaczona tylko co do gatunku, a jedynie kwota pieniężna. Co ciekawe, bank udzielając nam kredytu musi wskazać, na jaki cel jest on przeznaczony – przykładowo na konsumpcję, tudzież na kupno mieszkania. W oczy rzuca się także odpłatność kredytu pod postacią ustawowego obowiązku uiszczenia odsetek i prowizji.

Istotna jest też rygorystyczna forma zawarcia umowy kredytu. Nie ma możliwości, aby jak w przypadku pożyczki, zawrzeć umowę kredytu ustnie. Jeśli zawarliśmy umowę kredytu w innej formie, niż pisemna, jest ona nieważna. Ponadto umowa kredytu musi określać w szczególności:

  • – strony umowy kredytu;
  • – kwotę i walutę, w jakiej został udzielony;
  • – cel;
  • – zasady i termin jego spłaty;
  • – wysokość prowizji, oprocentowania i warunki zmiany oprocentowania;
  • – metoda zabezpieczenia jego spłaty;
  • – uprawnienia banku do kontroli wykorzystania i spłaty kredytu;
  • – warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy kredytu.

Jeśli zawieramy umowę kredytu denominowanego lub indeksowanego do waluty innej, niż waluta polska, umowa musi także zawierać szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu. Oczywiście nasza umowa kredytu może określać także wiele innych kwestii, niemniej powyżej wskazane muszę obligatoryjnie znaleźć się w jej treści.

Podsumowanie

Wiemy już, czym charakteryzują się umowa pożyczki i umowa kredytu. Jednak aby pełniej zobrazować istniejące między nimi różnice, warto spojrzeć na poniższą tabelę:

CECHA POŻYCZKA KREDYT
Kto może udzielić? Każdy – osoba prawna, a nawet osoba fizyczna (np. sąsiad) Jedynie bank
Czy należy wskazać cel? Nie trzeba określać celu Cel musi zostać określony
W jakiej formie musi być zawarta?
W każdej formie, nawet ustnie
Jedynie forma pisemna
Co jest przedmiotem umowy? Nie tylko pieniądze, ale także rzeczy oznaczone co do gatunku Tylko określona kwota pieniędzy
Czy jest odpłatna? Nie, pożyczka może być udzielona bez dodatkowych opłat i odsetek Tak, musimy zapłacić odsetki oraz prowizję

spec. ds. prawnych Ewa Kędzierska

Dodaj Komentarz

Zostaw komentarz