Wnosząc pismo do sądu należy pamiętać, iż postępowanie przed sądem jest odpłatne i nie podejmie on żadnej czynności bez uiszczenia przez nas należnej opłaty. Co do zasady, zgodnie z przepisem art. 520 k.p.c. każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie. Koszty, na które składają się opłaty i wydatki, stanowią dochód Skarbu Państwa, zaś ich konkretne wysokości wskazane są w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Zdarza się jednak, że ze względu na naszą sytuację materialną nie jesteśmy w stanie ponieść kosztów postępowania. Czy stajemy się wtedy pozbawieni konstytucyjnie chronionego prawa do sądu? Czy możemy zwolnić się od kosztów sądowych w sprawach cywilnych?
Pozytywną informację znajdziemy w art. 96 ust.1 pkt 10 ustawy o kosztach sądowych i cywilnych, zgodnie z którym strona, która została zwolniona od kosztów sądowych przez sąd, w zakresie przyznanego jej zwolnienia nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Przepis art. 102 tejże ustawy porusza kwestię zwolnienia osoby fizycznej od ponoszenia kosztów sądowych. Zgodnie z jego brzmieniem, zwolnić się od kosztów sądowych może osoba fizyczna i to niej dotyczy komentowany przepis. Osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobą prawną, którym ustawa przyznaje zdolność prawną również mogą o takie zwolnienie się ubiegać, o ile wykażą, że nie posiadają dostatecznych środków na ich uiszczenie.Kolejnym warunkiem jest złożenie stosownego wniosku oraz oświadczenia, w którym wykaże się, że nie jest się w stanie ponieść tych kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wynika stąd, że nie możemy wnioskować o zwolnienie od kosztów z tego powodu, że nie chcemy ich ponosić, tudzież ponosząc je będziemy zmuszeni zrezygnować z innych, mniej koniecznych wydatków.
Należy pamiętać, iż sąd nigdy z urzędu nie zwolni nas z obowiązku uiszczenia kosztów, gdyż konieczne jest złożenie wniosku, który sąd musi rozpatrzyć. Aby zostać zwolnionym od kosztów sądowych w sprawach cywilnych, należy złożyć stosowny wniosek o zwolnienie oraz oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Wzór takiego oświadczenia znajduje się w załączniku do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 lutego 2014 r. (poz. 366). W oświadczeniu tym podajemy informacje na temat sprawy, której wniosek dotyczy, swoje dane, stan rodzinny oraz majątkowy, a także uzyskiwane dochody i ponoszone wydatki. Celem jego złożenia jest wykazanie, że zwolnienie od kosztów jest zasadne z uwagi na naszą sytuację finansową. Trzeba jednak bezwzględnie pamiętać, iż treść naszego oświadczenia musi znajdować odzwierciedlenie w rzeczywistości. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 111 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych stronę, która uzyskała zwolnienie od kosztów sądowych na podstawie świadomego podania nieprawdziwych okoliczności, sąd, cofając zwolnienie, skazuje na grzywnę w wysokości do 1000 złotych, przy czym niezależnie od obowiązku uiszczenia grzywny strona powinna uiścić wszystkie przepisane opłaty i pokryć obciążające ją wydatki. W przypadku ponownego zgłoszenia niezgodnego z rzeczywistością wniosku, grzywna wzrasta do maksymalnie 2000 złotych.
Stosowny wniosek wraz z oświadczeniem należy złożyć do sądu, przed którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Możemy złożyć wniosek ustnie do protokołu w sądzie, tudzież na piśmie. W sytuacji, jeśli sprawa toczy się w sądzie poza miejscem naszego zamieszkania, wniosek możemy złożyć do sądu rejonowego, w obrębie którego znajduje się miejsce naszego zamieszkania. Sąd ten ma obowiązek przekazać nasz wniosek do właściwego sądu. Po rozpatrzeniu naszego wniosku sąd może nas zwolnić od uiszczania kosztów sądowych w całości lub w części, jeśli uzna, że tę część kosztów jesteśmy w stanie ponieść.
Dodaj Komentarz