Te zagadnienie prawne budziło przez długi czas wiele kontrowersji – ostatecznie sprawa toczyła się o duże pieniądze w skali kraju – trafiła więc aż przed Sąd Najwyższy. Finalnie Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów orzekł, że opłata egzekucyjna zawiera w sobie podatek VAT, więc pobierający opłatę komornicy nie mogą już powiększać jej o ten podatek. Na tym więc zasadniczo artykuł można by zakończyć – nie, komornik nie może doliczyć podatku VAT do swojego wynagrodzenia, ale musi go opłacić. Tytułem wyjaśnienia jednak, przytoczę jeszcze kulisy sporu i uzasadnienie SN.
Wszystko zaczęło się od kontrowersyjnej interpretacji Ministra Finansów z czerwca 2015 r., w którym uznał, że komornicy są płatnikami VAT, gdyż działają bardziej jak przedsiębiorcy, niż organy państwa. Potwierdził to potem Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu o sygn. akt I FPS 8/16.
Sprawa przed NSA trafiła za pośrednictwem pytania prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu, komornik podwyższył pobieraną od dłużnika opłatę egzekucyjną o VAT, a dłużnik zaskarżył to postanowienie uznając, że nie ma po temu podstaw prawnych.
Pozostała jeszcze kwestia, której NSA nie rozstrzygnęło – mianowicie, kto powinien ciężar tego VAT-u ponosić. Sąd Najwyższy skierował to zagadnienie do rozszerzonego, siedmioosobowego składu, a następnie orzekł jak na wstępie do niniejszego artykułu.
Sąd Najwyższy przychylił się w swoich rozważaniach do tezy Rzecznika Praw Obywatelskich, który optował za tym rozwiązaniem. Pobranie wyższej o podatek VAT opłaty egzekucyjnej byłoby próbą przerzucenia na dłużników obowiązku podatkowego nałożonego na organ egzekucyjny i naruszyłoby zaufanie obywateli do państwa prawa. Opłata egzekucyjna ma charakter różny dla obu stron postępowania egzekucyjnego. Z punktu widzenia komornika jest wynagrodzeniem za świadczone usługi, dla dłużnika zaś, to opłata o charakterze daniny, opłaty publicznoprawnej, którą można by porównać do opłat sądowych. Ta należność jest określona w przepisach bardzo ściśle – w art. 49 ust. 1 ustawy „O komornikach sądowych i egzekucji” stanowczo wskazano jak ma być obliczona i jaka jest jej wysokość.
SN orzekł, że nie ma podstaw do doliczania do daniny publicznej kolejnej daniny publicznej, tj. podatku VAT. Jako podstawę prawną wskazał art. 84 Konstytucji, który stanowi, że każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, wyłącznie mających umocowanie ustawowe.
Dodaj Komentarz