Zgodnie z art. 362 kodeksu cywilnego jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.
Przyczynienie się poszkodowanego do zaistnienia szkody ma miejsce wtedy, gdy zachowanie poszkodowanego (działanie lub zaniechanie) jest obiektywnie nieprawidłowe. Poprzez „obiektywnie nieprawidłowe zachowanie” należy rozumieć zachowanie niezgodne z powszechnie przyjętymi w danej sytuacji sposobami postępowania. Związkiem przyczynowym jest taki związek między zachowaniem a szkodą, że gdyby do określonego zachowania nie doszło, to szkoda by nie powstała lub byłaby mniejsza.
Jan wszedł na jezdnię nie rozglądając się wcześniej by sprawdzić czy nadjeżdża pojazd. Został potrącony przez jadącego z nadmierną prędkością Adama. Jan mógł przyczynić się do powstania szkody, ponieważ gdyby zachował zwyczajowo przyjęte zasady zachowania bezpieczeństwa – rozejrzał się przed przejściem – do potrącenia prawdopodobnie by nie doszło.
Adam kierując pojazdem osobowym wymusił pierwszeństwo i spowodował kolizję z jadącym przepisowo Janem. Jan doświadczył długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jednak nie miał zapiętych pasów, czym mógł przyczynić się do zwiększenia rozmiarów szkody.
Nie stanowi przyczynienia odruch wywołany usprawiedliwionym strachem.
Adam kierował pojazdem na drodze jednokierunkowej. W pewnym momencie kierowca drugiego pojazdu źle skręcił i kierował się pod prąd w kierunku Adama. Adam, kierowany strachem, gwałtownie skręcił w lewo i doprowadził tym do kolizji z jadącym z naprzeciwka pojazdem, który skręcił w tym samym kierunku.
Przyczynienie się może wpływać zarówno na zwiększeniu rozmiarów szkody jak i do jej spowodowania. Samo stwierdzenie przyczynienia się nie stanowi jednak podstawy do obniżenia odszkodowania – stanowi jednak warunek konieczny. Sąd badając sprawę bierze pod uwagę przede wszystkim stopień winy obu stron, a także stopień naruszenia obiektywnych reguł postępowania czy też pobudki, jakimi kierował się poszkodowany. Sąd może też uznać stopień przyczynienia się za tak nieznaczny, że niedający podstaw do obniżenia odszkodowania.
Najczęściej przyczynienie oblicza się procentowo, nie ma jednak żadnych stałych wytycznych co do ich obliczania. Każdą sprawę należy badać indywidualnie, ewentualnie posiłkując się wcześniejszymi orzeczeniami w podobnych sytuacjach. Ustalony procent przyczynienia się jest podstawą obniżenia odszkodowania.
Jan uzyskałby 10 000 złotych odszkodowania. Ustalono jednak, że przyczynił się do szkody w 20 procentach. Wysokość odszkodowania, którą otrzyma, wyniesie więc 8 000 złotych.
Należy pamiętać, że nie jest możliwe całkowite pozbawienie odszkodowania z powodu przyczynienia się. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy poszkodowany ponosi wyłączną winę.
Dodaj Komentarz