Odszkodowania

Przedawnienie roszczeń ubezpieczenia

uraz i umowa
5/5 - (2 votes)

Roszczenia z tytułu ubezpieczenia stanowią wyjątek względem ogólnej zasady dziesięcioletniego terminu przedawnienia roszczeń. Art. 819 Kodeksu Cywilnego skraca ten termin do trzech lat.

W przypadku ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie (szkoda majątkowa) lub zadośćuczenienie (szkoda niemajątkowa) przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla:

  1. a) szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym – trzy lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, ale nie więcej niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę (art. 4421 . § 1 KC)
  2. b) szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania – stosownie do rodzaju zobowiązania objętego ubezpieczeniem

Strony nie mogą tych terminów skracać ani wydłużać – obowiązują one bezwględnie.

Bieg przedawnienia co do zasady jest przerywany przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju (także przed sądem polubownym) lub przez uznanie roszczenia przez dłużnika oraz przez wszczęcie mediacji (art. 123 KC). W przypadku roszczeń o ubezpieczenie ustawodawca przewidział dodatkowe możliwości:  zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia oraz  zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem (art. 819 § 4 KC). Każde przerwanie biegu przedawnienia powoduje, że termin biegnie na nowo (art. 124 KC). W przypadkach wskazanych w art. 819 § 4 KC bieg przedawnienie biegnie od dnia, w którym zgłaszający otrzymał na piśmie oświadczenie od ubezpieczyciela o przyznaniu świadczenia lub odmowie.

Terminy przedawnienia wobec sprawcy i ubezpieczyciela są takie same ale biegną niezależnie – to znaczy przerwanie biegu wobec ubezpieczyciela nie powoduje automatycznie przerwania biegu wobec sprawcy (i odwrotnie).

Przedawnienie nie jest uwzględnianie z urzędu. W przypadku sporu tylko dłużnik on może podnieść zarzut przedawnienia. W tym wypadku będzie to ubezpieczyciel. Dzięki przedawnieniu ustawodawca zapewnia pewność obrotu gospodarczego i możliwość uchylenia się od spełnienia świadczenia w terminie uznanym przez niego za wystarczający do podjęcia próby dochodzenia swoich praw przez ubezpieczenego.

Podobnie jak w przypadku innych przedawnień, także w przypadku przedawnienia roszczeń z ubezpieczenia może dojść do nadużycia prawa podmiotowego. Stanie się to wtedy, jeżeli podniesienie zarzutu o przedawnieniu będzie sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Są to jednak przypadki dość  rzadkie – miałyby miejsce w przypadku, jeżeli wierzyciel nie mógł dochodzić swoich praw z powodu wyjątkowych, uniemożliwiających mu to okoliczności lub dłużnik świadomie, umyślnie i skutecznie odwodził wierzyciela od wniesienie powództwa z zamiarem „przeczekania” do upływu terminu przedawnienia. Jednak nawet wtedy przekroczenie terminu przedawnienia nie może być nadmierne.

Przedawnienie nie oznacza wygaśnięcia zobowiązania. Zmienia ono swój charakter na naturalny. Oznacza to, że wierzyciel nie może już próbować egzekwować go przymusem państwowym, jednak dłużnik nadal może je spełnić, a spełnione nie będzie traktowane jako nienależne.

Damian Karaszewski

Dodaj Komentarz

Zostaw komentarz

Potrzebujesz pomocy – zgłoś się do Centrum Odszkodowań Copernicus