Prawo Rodzinne Rozwód Separacja

Kiedy sąd orzeka separację, a kiedy rozwód?

Kiedy sąd orzeka separację, a kiedy rozwód
5/5 - (4 votes)

Polskie prawo rodzinne przewiduje dwie instytucje, które można zastosować w razie kryzysu w małżeństwie – rozwód oraz separację. O ile rozwód skutkuje ostatecznym rozwiązaniem małżeństwa, separacja wywołuje skutki podobne do rozwodu, jednak niedefinitywne, tj. możliwe do cofnięcia. Zatem kiedy sąd orzeka separację, a kiedy rozwód?

Kiedy sąd orzeka separację?

Separacja z założenia jest okresem próby dla małżeństwa. Podczas jej trwania małżonkowie mogą ocenić, czy na pewno chcą się rozstać. Przesłanką orzeczenia separacji jest zupełny rozkład pożycia, tzn. ustanie więzi uczuciowej, fizycznej i gospodarczej. Jeśli taka sytuacja zaistnieje każdy z małżonków może żądać orzeczenia separacji. Rozkład pożycia jest również przesłanką orzeczenia rozwodu, jednak w przypadku separacji nie musi być to rozkład trwały. Taka sytuacja ma miejsce, gdy mimo ustania wszystkich więzi między małżonkami, są widoki na ich odbudowanie.

Podobnie jak w przypadku rozwodu, orzeczenie separacji jest niedopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jeśli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków.

Co ważne, jeżeli jeden z małżonków żąda separacji, drugi zaś żąda rozwodu i jest to uzasadnione, sąd orzeka rozwód. Separację orzeka się, jeśli orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest zasadne.

Kwestia winy przy orzekaniu separacji

Przy orzekaniu separacji sąd orzeka także o tym, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia w małżeństwie. Podobnie, jak przy orzekaniu rozwodu, sąd na zgodne żądanie małżonków zaniecha orzekania o winie. Ponadto, wyrok orzekający separację zawiera rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym separację dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki postępowania.

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że orzeczenie separacji wywołuje bardzo podobne skutki do rozwodu, różnica jest jednak diametralna. Przykładowo inaczej, niż w przypadku rozwodu, małżonkowie pozostający w separacji nie mogą zawrzeć małżeństwa z kimś innym. Kobieta nie może powrócić do panieńskiego nazwiska. Ponadto, jeśli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie zobowiązani są do wzajemnej pomocy. Dodatkowo do obowiązku dostarczania środków utrzymania małżonkowi stosuje się przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczące alimentów na rzecz rozwiedzionego małżonka. Warto jednak pamiętać, iż w przeciwieństwie do alimentów zasądzonych na rzecz rozwiedzionego małżonka, przy separacji alimenty orzekane są bezterminowo. Separacja może zostać zniesiona  w wyniku zgodnego żądania obojga małżonków.

Podsumowując, separacja zostanie orzeczona, jeśli żadne z małżonków nie żąda orzeczenia rozwodu oraz jeśli rozkład pożycia małżeńskiego nie jest trwały.

Kiedy sąd orzeka rozwód?

Aby sąd mógł orzec rozwód, między małżonkami musi dojść do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia. Sąd nie orzeknie jednak rozwodu, nawet przy zaistnieniu powyższych przesłanek, jeżeli na jego skutek mogłoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci. Nie orzeknie rozwodu także z innych powodów, jeśli orzeczenie takie byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Orzekając rozwód sąd rozstrzyga również kwestię tego, kto ponosi winę za rozkład pożycia. Może jednak tego zaniechać, jeśli zgodnie żądają tego małżonkowie. W sytuacji, gdy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny, sąd nie orzeknie rozwodu. Wyjątkiem od tej sytuacji jest to, gdy drugi z małżonków wyrazi na rozwód zgodę, pomimo braku jego winy. Wyjątek stanowi także sytuacja, gdy brak zgody niewinnego małżonka byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

spec. ds. prawnych Ewa Kędzierska

Dodaj Komentarz

Zostaw komentarz