Ochrona konsumenta

Gwarancja a rękojmia

zniszczony sprzęt
Rate this post

Żeby wyjaśnić różnicę między gwarancją a rękojmią, trzeba po pierwsze wytłumaczyć czym one są. O ile z gwarancją do czynienia miał każdy, kto kiedykolwiek kupił chociażby sprzęt RTV czy AGD, rękojmia dla wielu może brzmieć tajemniczo – chociaż to ona jest powszechniejsza, możemy się na nią powołać przy każdym zakupie.

Rękojmia

Instytucja rękojmi przy sprzedaży stanowi o odpowiedzialności sprzedawcy wobec kupującego, za wady (fizyczne i prawne) przedmiotu sprzedaży. Przybliża ją nam Kodeks cywilny począwszy od art. 556:
Art.556 Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Co  jest wadą fizyczną? Jest to rozumiane szeroko, bowiem oprócz oczywistej sytuacji, gdy przedmiot jest uszkodzony, tak samo będzie traktowane m.in. wadliwe zamontowanie sprzętu przez sprzedawcę, brakujący element czy inne właściwości, niż w zapewnieniach sprzedawcy (art. 556 1 § 1). Wyjątek od odpowiedzialności sprzedawcy jest dość oczywisty – gdy kupujący o wadzie przedmiotu wiedział.

Wady prawne natomiast, znajdziemy w art. 556 3, są to sytuacje prawne, gdy rzecz stanowi własność osoby trzeciej, jest obciążona prawami osoby trzeciej, lub z mocy orzeczenia właściwego organu, dysponowanie rzeczą jest ograniczone. Przykładem z życia wziętym jest sprzedaż domu, w którym ktoś będzie mieszkał na podstawie umowy dożywocia – czyli utajnienie, że nabywamy nieruchomość z lokatorem. Z tytułu rękojmi nabywca może żądać zwrotu pieniędzy, wymiany rzeczy na taką, która pozbawiona jest wad lub jej naprawy. Jeżeli odpowiadał również za montaż rzeczy – to demontaż i ponowny montaż rzeczy pozbawionej wad, o ile nie przewyższa to wartości samej rzeczy – wtedy odpowiada do tej wartości. Katalog ten określa ustawa, nie pozostawiając miejsca na inne opcje.
Zasadniczo rękojmi zrzec się nie da co do zasady, w stosunku konsument-sprzedawca jest to instytucja, na którą możemy powołać się zawsze. Odstąpienie od niej jest możliwe wyłącznie na podstawie przepisów szczególnych, a i tak będzie nieważne, jeżeli sprzedawca miał tu na celu sprzedanie rzeczy wadliwej.
Termin wynosi pięć lat dla nieruchomości, dwa lata dla reszty, ale w przypadków przedmiotów używanych, może być skrócony do jednego roku.

Gwarancja

Przechodząc do gwarancji – jest zawarta w oświadczeniu, które przyjęło od niej nazwę, tj. oświadczeniu gwarancyjnym. Najistotniejszym przepisem opisującym tę instytucję jest z pewnością art. 577 Kodeksu cywilnego. Określa on obowiązki gwaranta –  w szczególności zwrot zapłaconej ceny, wymianę rzeczy, bądź jej naprawienie oraz inne usługi. Warto zatem zwrócić uwagę, że to zestawienie ma charakter otwarty, w odróżnieniu od rękojmi.

Oświadczenie powinno zostać przedstawione konsumentowi na piśmie, chociaż ważne jest również takie otrzymane ustnie, czy usłyszane w reklamie telewizyjnej. Niemniej dla celów dowodowych zawsze najdogodniejsza jest forma pisemna – zwłaszcza, że udzielenie gwarancji następuje poprzez złożenie do sprzedawcy owego oświadczenia.

Warto przy tym zaznaczyć, że gwarancja ma akcesoryjny charakter względem umowy sprzedaży i jest dobrowolna. Nie ma obowiązku jej udzielania, a warunki, termin i zakres, określa właśnie oświadczenie gwarancyjne.

Termin gwarancji, jeżeli nie został określony w oświadczeniu, wynosi dwa lata. Może to być jednak zarówno okres krótszy jak i dłuższy.

Zasadniczo więc różnice wyłoniły się w tekście, podczas wymieniania cech obu instytucji. Dla ułatwienia jednak, na końcu przedstawiam państwu wyciąg z obu tekstów, w postaci tabeli porównawczej:

Cecha Rękojmia Gwarancja
Istnienie Zawsze, oprócz przypadków zrzeczenia się jej przez kupującego – jest to dozwolone w przepisach szczególnych. Tylko, gdy została dobrowolnie zaoferowana przez sprzedawcę.
Źródło, na które się powołujemy Przepisy ustawy Oświadczenie gwarancyjne
Termin Co do zasady dwa lata, pięć dla nieruchomości, rok dla rzeczy używanych Określony w oświadczeniu, a w przypadku braku określenia – dwa lata
Przysługuje w Przypadku wad fizycznych lub prawnych rzeczy Przypadkach określonych w oświadczeniu
Dobrowolność Obligatoryjna Fakultatywna
Charakter roszczenia Główny Akcesoryjny
Formy realizacji Enumeratywnie wyliczone w ustawie Katalog otwarty

Aleksander Serwiński

Dodaj Komentarz

Zostaw komentarz