Prawo Karne Wzory pism

Zatarcie skazania – czym jest i jak złożyć wniosek?

wniosek o zatarcie skazania
4.7/5 - (11 votes)

Zatarcie skazania to instytucja będąca szansą dla osób, które w przeszłości popełniły przestępstwo, by znów mieć „czystą kartę”. Wymóg niekaralności jest częstym warunkiem stawianym w życiu zawodowym, dlatego ma to szczególnie istotne znaczenie. W tym artykule dowiesz się kiedy i jak sporządzić wniosek o zatarcie skazania.

Zatarcie skazania – na czym polega

Skazanie niesie za sobą negatywne skutki na różnych płaszczyznach – nie tylko prawnej, lecz także społecznej. Ich nasilenie jest różne w zależności od rodzaju i wagi popełnionego przestępstwa. Jednym z nich jest umieszczenie danych skazanego w Krajowym Rejestrze Karnym. Po upływie określonego w kodeksie karnym okresu dane te ulegają usunięciu, a osoba skazana może otrzymać oświadczenie o niekaralności. Jest to zasadniczy skutek zatarcia skazania.

Ponadto zatarcie skazania powoduje uznanie przestępstwa za niebyłe, a osoba skazana uznawana jest za osobę niekaraną. Przyjmuje się zatem, że do skazania w ogóle nie doszło.

Zatarcie skazania – wyjątkowo na wniosek

Zasadą jest, że zatarcie skazania następuje z mocy prawa. Jak czytamy w treści art. 107 kodeksu karnego w razie skazania na karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Skazany jednak może ubiegać się o zatarcie skazania już wcześniej na mocy orzeczenia sądu – po upływie 5 lat. Warunkiem jest jednak, aby w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a ponadto wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat.

Sąd nie ma obowiązku uwzględnienia wniosku skazanego, mimo spełnienia powyższych przesłanek. Jest to instytucja o charakterze fakultatywnym, jednak postanowienie odmowne musi być przez sąd odpowiednio uzasadnione.

Dożywotnie pozbawienie wolności

W przypadku skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności zatarcie skazania następuje wyłącznie z mocy prawa po upływie 10 lat od uznania jej za wykonaną, od darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Może wydawać się to niezrozumiałe, gdyż wykonanie kary dożywotniego pozbawienia wolności następuje z chwilą śmierci skazanego. Zatarcie skazania jest jednak możliwe, lecz tylko w razie warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary.

Co w przypadku kary ograniczenia wolności oraz grzywien?

Zatarcie skazania z mocy prawa następuje także w przypadku kary ograniczenia wolności oraz grzywny. W razie skazania na karę ograniczenia wolności następuje z upływem 3 lat. Natomiast w przypadku grzywny z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.  

Ważne! Nie wszystkie skazania ulegają zatarciu. Wyjątek stanowi skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzonym był małoletni poniżej 15 lat.

Zatarcie ukarania za wykroczenie

Wykroczenia popełniane są zdecydowanie częściej niż przestępstwa, dlatego zatarcie ukarania ma jeszcze większe znaczenie. Zgodnie z art. 46 § 1  kodeksu wykroczeń ukaranie uważa się za niebyłe po upływie 2 lat od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary. W razie, gdyby ukarany popełnił nowe wykroczenie, za które wymierzono mu karę aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny przed upływem tego terminu, ukaranie za oba wykroczenia uważa się za niebyłe po upływie 2 lat od wykonania, darowania albo przedawnienia wykonania kary za nowe wykroczenie.

Wniosek o zatarcie skazania – wymogi formalne

We wniosku o wszczęcie postępowania w przedmiocie zatarcia skazania należy oznaczyć imię i nazwisko oraz adres skazanego, dokładne wskazanie wyroku, na podstawie którego nastąpiło skazanie, w tym oznaczenie sądu, datę jego wydania oraz sygnaturę akt, wskazanie orzeczonej kary oraz informacje dotyczące odbycia kary, darowania lub przedawnienia jej wykonania.

W uzasadnieniu skazany powinien przytoczyć okoliczności przemawiające za zatarciem skazania – wykazujące przestrzeganie przez niego porządku prawnego. Może ponadto podkreślić inne negatywne konsekwencje figurowania w Krajowym Rejestrze Karnym.

Ponadto wniosek o wszczęcie postępowania w przedmiocie zatarcia skazania należy skierować do sądu, który wydał wyrok skazujący w pierwszej instancji. Jeżeli orzekało kilka sądów, wówczas właściwym jest sąd, który jako ostatni wydał wyrok skazujący. Jeżeli zaś orzekały sądy różnego rzędu, właściwym jest sąd wyższego rzędu, czyli sąd okręgowy. Ponadto należy uiścić opłatę w wysokości 45 zł.

Jednoczesne zatarcie wszystkich skazań

Jeżeli sprawcę skazano za kilka przestępstw możliwe jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań. Podobna sytuacja występuje w razie ponownego popełnia przez sprawcę przestępstwa po rozpoczęciu, lecz przed upływem okresu wymaganego do zatarcia skazania.

Ponowny wniosek o zatarcie skazania, złożony przed upływem roku od wydania postanowienia odmawiającego zatarcia, sąd może pozostawić bez rozpoznania. Na postanowienie sądu w przedmiocie zatarcia skazania przysługuje zażalenie.  Obowiązkiem sądu wydającego postanowienie o zatarciu skazania jest zawiadomienie Krajowego Rejestru Karnego o zmianach ewidencyjnych. Jest to podstawą do usunięcia danych z rejestru dotyczących skazanego.

pobierz word


Maciej Cęcelewski

Dodaj Komentarz

Zostaw komentarz